O projekcie
Digitalizacja dokumentów obozowych zmieniła także pracę archiwum w Miejscu Pamięci. Obecnie badań nie prowadzi się już w pomieszczeniach magazynowych, lecz w bazach danych. W niektórych przypadkach udaje się wyjaśnić losy więźniów, które wcześniej wydawały się nie do poznania.
W 2012 roku Miejsce Pamięci Obozu Koncentracyjnego Flossenbürg rozpoczęło tworzenie cyfrowej platformy badawczej dotyczącej ofiar nazistowskich prześladowań – Memorial Archives. Dostępna online baza danych pozwala wyświetlić, w skróconej formie, wszystkie dostępne dokumenty i informacje na temat więźnia. Ułatwia prześledzenie jego historii uwięzienia. Memorial Archives w o znaczącym stopniu pomaga pracownikom Miejsca Pamięci w odpowiadaniu na zapytania krewnych i badaczy dotyczące więźniów. Od 2020 roku prowadzony jest projekt współpracy z Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau mający na celu utworzenie, w oparciu o Memorial Archives, nowej bazy danych zawierającej dokumenty wytworzone w obozie koncentracyjnym Auschwitz.
Aby pokazać, w jaki sposób digitalizacja archiwaliów pomaga odpowiadać na pytania dotyczące historii obozów kilkadziesiąt lat po wyzwoleniu, zespoły projektowe z dwóch miejsc pamięci wspólnie z Kolektywem Komunikacji Wizualnej Zoff stworzył „Research Stories”: cyfrową platformę prezentującą historie poszukiwań. Korzystając z konkretnych przykładów, osoby pracujące w archiwach przedstawiają stosowane na co dzień, niekiedy detektywistyczne, metody rekonstruowania losów więźniów. Z drugiej strony, historie ich poszukiwań pokazują ograniczony charakter możliwości ustaleń losów więźniów, gdyż wiele dokumentów zostało zniszczonych przez SS podczas ewakuacji obozów.
„Research Stories" umożliwiają ludziom udział w badaniach i tym samym odpowiadają na wiele pytań dotyczących pracy w archiwach. Internetowe bazy danych zmieniły sposób przekazywania informacji: osoby kontaktujące się dziś z miejscami pamięci często przeprowadziły już własne poszukiwania. Dlatego też skany dokumentów są często dołączane do zapytań. Bliscy czasami posiadają także zdjęcie lub informację o okolicznościach aresztowania. Pytający wnoszą swoją wiedzę do badań i w ten sposób pomagają odzyskać tożsamość osoby kryjącej się za nazwiskami w bazach danych.
Poszukiwanie informacji na temat osób prześladowanych przez reżim nazistowski stało się możliwe dla każdego dzięki informacjom dostępnym w Internecie. Jednak ci, którzy prowadzą własne badania, często nie są w stanie pokonać pewnych ograniczeń. Bazy danych muzeów, archiwów i miejsc pamięci zazwyczaj nie są w pełni dostępne dla osób prywatnych ze względu na ochronę danych. Aby zrozumieć znalezione dokumenty, takie jak kartoteki (Karteikarten), listy transportowe (Transportlisten) czy kwestionariusze osobowe (Personalbögen), wymagana jest specjalistyczna wiedza.
Dlatego nasze historie badań poruszają tematy, które regularnie powracają w zapytaniach do archiwów miejsc pamięci: W jaki sposób można znaleźć grób bliskiej osoby? Czy można dowiedzieć się, jak zginął więzień? Dlaczego prawie nie ma dokumentów? Na stronie znajduje się także przewodnik dla chcących prowadzić własne badania, zawierający przydatne linki, adresy i porady.
Research Stories. Ślady i historie więźniów obozów koncentracyjnych” to cyfrowa propozycja Miejsca Pamięci Obozu Koncentracyjnego Flossenbürg i Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau dostępna w trzech językach: polskim, angielskim i niemieckim. Strona będzie stopniowo uzupełniana o kolejne historie badawcze.