Wykaz literatury i linków do stron internetowych
Publikacje i strony internetowe pomocne w samodzielnych poszukiwaniach.
1. Całościowe przedstawienie systemu obozowego
- Nikolaus Wachsmann, KL. Historia nazistowskich obozów koncentracyjnych, Warszawa 2016.
Całościowe przedstawienie historii obozów koncentracyjnych, od tych wczesnych od 1933 do ich likwidacji w 1945 r. - Karin Orth, Das System der nationalsozialistischen Konzentrationslager. Eine politische Organisationsgeschichte, Hamburg 1999.
Organizacyjno-historyczne przedstawienie rozwoju systemu obozowego.
2. Bibliografia i poradniki
- Basic Bibliography of the Holocaust
Bibliografia instytutu Yad Vashem odnosząca się do różnych aspektów Holokaustu (angielskojęzyczna).
Basic Bibliography of the Holocaust - Wolfgang Benz, Hermann Graml u. Hermann Weiß (Hg.), Enzyklopädie des Nationalsozialismus, Monachium 2007.
zawiera 26 dłuższych esejów – skorowidz tematyczny ponad 1000 artykułów i skorowidz nazwiskowy z ponad 1000 krótkimi biografiami.
3. Informacje o obozach i podobozach
- Wolfgang Benz u. Barbara Distel (Hg.), Der Ort des Terrors: Geschichte der nationalsozialistischen Konzentrationslager, 9 tomy, Monachium 2005-2009.
W 9 tomach, w kolejności chronologicznej przedstawione obozy koncentracyjne i ich podobozy; można prosto wyszukiwać informacje o poszczególnych obozach. - Geoffrey P. Megargee (Hg.), The United States Holocaust Memorial Museum Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933-1945, 7 tomy, Bloomington 2009-2018.
7-tomowa encyclopedia przedstawiająca w całości system obozów koncentracyjnych. Charakter leksykalny pozwala wyszukiwanie pojedynczych obozów. Tomy 1-3 można pobrać bezpłatnie.
Encyclopedia of Camps and Ghettos
4. Kompleks Auschwitz
- Sybille Steinbacher, Auschwitz. A History, Nowy York 2005.
Przedstawienie najbardziej istotnych wydarzeń historii kompleksu Auschwitz – ok. 130 stron. - Wolfgang Benz u. Barbara Distel (Hg.), Der Ort des Terrors: Geschichte der nationalsozialistischen Konzentrationslager, tom. 5: Hinzert. Auschwitz. Neuengamme, Monachium 2007.
Zawiera pojedyncze artykuły o wszystkich podobozach, przez co jest bardzo pomocny w poszukiwaniach. - Transporte polnischer Häftlinge in den KZ Systemen Auschwitz, Dachau und Flossenbürg / Transporty polskich więźniów w kompleksach obozowych KL Auschwitz, KL Dachau i KL Flossenbürg, Oświęcim 2020.
Prezentacja wyników wspólnego projektu pomiędzy Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau i Muzeami i Miejscami Pamięci Dachau i Flossenbürg. Baza danych Memorial Archives umożliwiła rekonstrukcję transportów polskich więźniów pomiędzy obozami kompleksu Dachau i Flossenbürg.
5. Kompleks Flossenbürg
- Konzentrationslager Flossenbürg 1938-1945, Katalog zur ständigen Ausstellung, Getynga 2008.
Katalog wystawy stałej jako wstęp do przedstawienia historii obozu i zawiera bogaty materiał ilustracyjny. - Wolfgang Benz u. Barbara Distel (Hg.), Der Ort des Terrors: Geschichte der nationalsozialistischen Konzentrationslager, tom. 4: Flossenbürg. Mauthausen. Ravensbrück, Monachium 2006.
Zawiera pojedyncze artykuły dot. wszystkich podobozów i poprzez to pomocny w prowadzeniu poszukiwań.
6. Szoah
- Saul Friedländer, Nazi Germany and the Jews. The years of persecution, 1933-1939, tom. 1, Nowy York 1997. Ders., Nazi Germany and the Jews. The years of extermination, 1939-1945, tom. 2, Nowy York 2008.
Całościowe przedstawienie Shoah, które poprzez fragmenty pamiętników oraz listy, oddaje głos ofiarom. - Raul Hilberg, Zagłada Żydów Europejskich, tom. 3, Warszawa 2014.
Po raz pierwszy ukazał się w 1961 r., uzupełniony i poszerzony przez Hilberga w 2002 r. obecnie jako praca sztandarowa przy badaniach Holokaustu.
7. Badania i Źródłoznawstwo
- Raul Hilberg, Die Quellen des Holocaust. Entschlüsseln und Interpretieren, Frankfurt nad Menem 2009.
Znaczący badacz Holokaustu w swojej ostatniej publikacji wyjaśnia jak interpretować źródła. - Henning Borggräfe, Christian Höschler u. Isabel Panek (Hg.), Ein Denkmal aus Papier. Die Geschichte der Arolsen Archives, Begleitband zur Dauerausstellung, Bad Arolsen 2019.
Bogato ilustrowany katalog wystawy stałej w Archiwum Arolsen, ukazujący historię poszukiwań zaginionych od casu zakończenia drugiej wojny światowej.
Open Access - Henning Borggräfe, Christian Höschler u. Isabel Panek (Hg.), Tracing and Documenting Nazi Victims Past and Present, Arolsen Research Series Vol. 1, Berlin i Boston 2020.
Antologia (księga zbiorcza) do historii i metod wyjaśniania losów ofiar nazistowskich.
Open Access - Henning Borggräfe u. Akim Jah (Hg.), Deportations in the Nazi Era. Sources and Research, Arolsen Research Series Vol. 2, Berlin i Boston 2022.
W artykułach zawartych w tomie przedstawiono źródła dotyczące deportacji oraz omówiono aktualne problemy badawcze.
Open Access
8. Bazy danych
- Arolsen Archives
Archiwum Arolsen dysponujące ponad 30 milionami dokumentów jest największym Archiwum ofiar prześladowań nazistowskich. Zbiory dotyczące ok. 17,5 miliona ludzi od roku 2013 są wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Do zbiorów zaliczają się też dokumenty oryginalne z obozów koncentracyjnych. Większa część tych dokumentów dostępna jest już online.
Arolsen Archives - Memorial Archives
Memorial Archives jest cyfrową platformą do poszukiwań Muzeum i Miejsca Pamięci KL Flossbürg. Baza ta zebrała w jedną całość informacje biograficzne i dokumenty więźnia i umożliwia rekonstrukcję drogi uwięzienia. W ramach offenes Archiv (Archiwum otwartego) dostępne są podstawowe dane personalne również bez rejestracji.
Memorial Archives - Database of Holocaust Survivor and Victim Names
Baza danych Muzeum Holokaustu (USHMM) umożliwia poszukiwania nie tylko więźniów żydowskich lecz także innych grup więźniów. Ok. 60% tej bazy jest dostępna online.
Database of Holocaust Survivor and Victim Names - The Central Database of Shoah Victims' Names
Baza danych izraelskiego Miejsca Pamięci Yad Vashem zawiera te same informacje jak baza USHMM. Użytkownik może równocześnie wypełnić ankietę, umożliwająca uzupełnienie bazy danych.
The Central Database of Shoah Victims' Names - JewishGen's Holocaust Database
Poszukiwania w metadanych w ponad 190 specjalistycznych bazach danych, jednocześnie dostęp do więcej niż 3,79 milionów wpisów.
JewishGen's Holocaust Database
9. Narzędzia pomocne w poszukiwaniach
- e-Guide Arolsen Archives
e-guide objaśnia na przykładzie tzw. dokumentów indywidualnych, tj. formularzy i kartotek wytworzonych w obozach koncentracyjnych. Oprócz tego objaśnia dokumenty Displaced Persons i robotników przymusowych.
e-Guide - Materiały dodatkowe do e-Guide
Wykaz skrótów do dokumentów, objaśnienia do oznaczeń i kategorii więźniów jak też wykaz numerów przydzielanych więźniom.
Materiały dodatkowe - Glossary of Terms and Abbreviations found in the Archive of the International Tracing Service (ITS)
Wykaz skrótów, które mogą pojawiać się w dokumentach.
Glossary of Terms and Abbreviations - Transports to Extinction: Holocaust (Shoah) Deportation Database
Baza dot. deportacji Żydów do obozów koncentracyjnych. Narzędzie to umożliwia rekonstrukcję transportów w detalach. Istnieje również możliwość poszukiwania osób z transportów.
Transports to Extinction - Portal EHRI
Katalog wszystkich archiwów przechowujących dokumenty związane z Holokaustem, w tym opisy zbiorów i materiały pomocnicze.
Portal EHRI
10. Oferty online
- EHRI kurs online o Holokauście
Kurs online dla nauczycieli i studiujących zawierający naukowe opracowania tematyki Holokaustu.
EHRI Online Course in Holocaust Studies - #everynamecounts
Inicjatywa crowdsourcingowa polegająca na możliwości współuczestnictwa w opracowywaniu informacji o więźniach obozów koncentracyjnych.
#everynamecounts - Die Quellen sprechen: Źródła mówią. Prześladowanie i unicestwienie Żydów europejskich przez narodowosocjalistyczne Niemcy w latach 1944-1945
6-częściowa audiowersja edycji dokumentalnej ”Prześladowanie i unicestwienie Żydów europejskich przez narodowosocjalistyczne Niemcy w latach 1933-1945” wydana przez Instytut Historii Współczesnej (IfZ).
Die Quellen sprechen: Źródła mówią - Education and E-Learning, Yad Vashem
Platforma edukacyjna Miejsca Pamięci Yad Vashem.
Education and E-Learning, Yad Vashem - Experiencing History: Doświadczanie historii, kontekst źródeł o Holocauście
Platforma online USHMM, bazująca na źródłach podstawowych takich jak pamiętniki, artykuły prasowe, fotografie, materiały filmowe, listy.
Experiencing History: Holocaust Sources in Context - Zbiór relacji Memorial Archives
Wywiady ze świadkami historii z obozu koncentracyjnego Flossenbürg.
Zbiór relacji Memorial Archives - #LastSeen
Projekt Archiwum Arolsen mający na celu usystematyzowanie fotografii z deportacji i udostępnienie ich w formie atlasu; oferuje także udział w grze online, w której analizuje się te fotografie.
#LastSeen - Nazistowskie obozy koncentracyjne
Obszerne informacje dot. systemu obozów koncentracyjnych zawierające zawierające osie czasu, mapy i relacje świadków. Sporządzone przez Nikolausa Wachsmanna , autora publikacji: "KL,historia nazistowskich obozów koncentracyjnych”.
The Nazi Concentration Camps - Wystawy online w USHMM
Wystawy online USHMM o różnych tematach odnoszących się do Holokaustu
Wystawy online USHMM - Wystawy online w Yad Vashem
Wystawy online instytutu Yad Vashem.
Wystawy online Yad Vashem - #StolenMemory
Strona internetowa projektu #StolenMemory Archiwum Arolsen. Celem projektu jest odnalezienie członków rodzin więźniów i zwrot im rzeczy pozostających w depozycie Archiwum Arolsen.
#StolenMemory - Nagrania z procesów frankfurckich (1963-1965)
Nagrania audio zeznań świadków w procesach frankfurckich dot. KL Auschwitz, z Fritz Bauer Institut.
Nagrania z tzw. drugiego procesu oświęcimskiego - Ponadnarodowa pamięć o pracy przymusowej w czasie dyktatury nazistowskiej i migracji
Interaktywna mapa Archiwum Arolsen pozwalająca śledzić drogi robotników przymusowych.
Transnational Remembrance of Nazi Forced Labor and Migration - Praca przymusowa 1939-1945. Pamięć i historia.
Archiwum online zawierające ok. 600 nagrań audio i video relacji robotników przymusowych. Wspólny projekt fundacji Pamięć, Odpowiedzialność, Przyszłość, Wolnego Uniwersytetu w Berlinie oraz Muzeum Historii Niemiec.
Praca przymusowa 1939-1945
